Boventallig ontslag - ontslag bij boventalligheid - wanneer mogelijk?

Ik ben boventallig. Wat nu?

U werkt met plezier, er lijkt niets aan de hand. Plotseling krijgt u de mededeling dat u ‘boventallig’ bent. Wat betekent dat? Wat zijn uw rechten?

Boventalligheid, wat is dat?

Een werkgever heeft personeel nodig om zijn onderneming uit te oefenen. Maar bij veranderende omstandigheden moet een werkgever zijn personeelsbestand kunnen aanpassen om concurrerend te blijven en in sommige gevallen faillissement te voorkomen. Het kan nodig zijn om afscheid te nemen van personeel ( ontslag ), of werknemers ander of minder werk te laten verrichten. Vaak wordt dit reorganisatie genoemd.
Indien u boventallig wordt verklaard, vervalt uw functie.

Gevolgen van boventallig zijn

Indien u boventallig wordt, kan dat leiden tot uw ontslag. Maar boventalligheid kan ook tot gevolg hebben dat u een andere functie krijgt. In het algemeen dient u een aangeboden passende andere functie te accepteren. Of een functie ‘passend’ is hangt o.a. af van de inhoud van de functie en de daarvoor benodigde kennis en vaardigheden. Ook het salaris en de reistijd zijn elementen die een rol spelen bij het bepalen of een functie passend is.

Mag ik boventallig worden verklaard? Mag ik worden ontslagen?

Indien er meer dan 20 werknemers worden ontslagen is er sprake van ‘collectief ontslag’. Werkgever kan niet zomaar tot collectief ontslag over gaan. Werkgever moet daarvoor eerst toestemming vragen aan het UWV WERKbedrijf. Een voorwaarde die het UWV stelt is dat werkgever eerst nagaat of de werknemers ergens anders te werk kunnen worden gesteld. Verder zal het UWV beoordelen of er voldoende reden is voor de door werkgever gewenste reorganisatie. Deze toets is echter ‘vrij licht’’; werkgever heeft als ondernemer veel vrijheid om zijn bedrijf op de door hem gewenste wijze te organiseren.

De ontslagvolgorde

Het is de vraag of u in aanmerking komt voor ontslag. Moeten collega’s niet eerder worden ontslagen? Deze vraag betreft de ontslagvolgorde. De ontslagvolgorde dient te worden bepaald volgens het zogeheten ‘afspiegelingsbeginsel’. Dit beginsel komt er kort gezegd op neer dat werknemers die dezelfde functie uitoefenen opgedeeld worden in leeftijdsgroepen en dat personen binnen die leeftijdsgroep met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag in aanmerking komen. Het is dus raadzaam om te (laten) controleren of in uw geval het afspiegelingsbeginsel correct is toegepast. Is dat namelijk niet het geval, dan kunt u zich succesvol verzetten tegen het dreigende ontslag.

Sociaal Plan bij boventallig zijn

In veel gevallen, met name bij grotere bedrijven, wordt een Sociaal Plan opgesteld om de gevolgen van de boventalligheid en ontslag te regelen. Vaak wordt het Sociaal Plan
opgesteld na overleg met de vakbonden en/of de Ondernemingsraad (OR).
In het Sociaal Plan kan geregeld worden hoe werkgever de boventallige werknemer helpt bij het vinden van ander werk ( denk aan het inschakelen van een outplacementbureau) terwijl ook afspraken kunnen worden gemaakt over een ontslagvergoeding.

Bent u gebonden aan het Sociaal Plan?

Indien u geconfronteerd wordt met een Sociaal Plan met een goede ontslagvergoeding en hulp bij het vinden van vervangend werk, zult u waarschijnlijk weinig moeite hebben met de inhoud van het Sociaal Plan. Wordt u geconfronteerd met een ‘karig’ Sociaal Plan, zult u wellicht geneigd zijn uw ontslag en de regeling van het Sociaal Plan aan te vechten. Dat is echter niet altijd zinvol. Indien het Sociaal Plan tot stand is gekomen in samenspraak met de vakbonden en de Ondernemingsraad zal het UWV of de kantonrrechter in beroep niet  afwijken van het Sociaal Plan, tenzij voor u bijzondere omstandigheden aan te voeren zijn. Indien het Sociaal Plan eenzijdig door werkgever is opgesteld, dus zonder instemming van OR en vakbonden, is de kans op succes in geval van een procedure groter.

U bent ziek en boventallig of zwanger en boventallig

Ten aanzien van zieke en zwangere werknemers geldt een zogeheten ‘opzegverbod’. Dit betekent dat zieke en zwangere werknemers in het algemeen niet via een opzegvergunning van het UWV kunnen worden ontslagen. Werkgever zal daarom een beslissing over het ontslag dienen te vragen aan de kantonrechter. Ook de kantonrechter zal extra kritisch zijn indien ontslag van een zieke of zwangere werknemer wordt gevraagd, maar ontslag is niet onmogelijk. De bijzondere positie van de zieke of zwangere werknemer kan reden zijn voor een hogere ontslagvergoeding.

Ontslag via een vaststellingsovereenkomst

In de meeste gevallen komt het niet tot een procedure tussen werknemer en werkgever bij boventallig zijn.. De arbeidsovereenkomst wordt dan beëindigd via een vaststellingsovereenkomst. In die beëindigingsovereenkomst leggen partijen de afspraken rond het ontslag vast. In geval er sprake is van een Sociaal Plan, zal de vaststellingsovereenkomst de regels/afspraken van het Sociaal Plan volgen. Regelmatig zien onze juristen en advocaten dat de vaststellingsovereenkomst ‘fouten’ bevat, bijvoorbeeld een verkeerd berekende ontslagvergoeding of een verkeerde opzegtermijn waardoor de regeling niet (helemaal) WW-veilig is. Laat uw vaststellingsovereenkomst daarom altijd eerst door ons controleren voordat u tot ondertekening overgaat.

Laat u adviseren door onze ontslag specialisten

Ontslag is een vervelende kwestie en brengt onzekerheid en vragen met zich mee. Kan ik mijn ontslag aanvechten? Krijg ik de juiste ontslagvergoeding? Heb ik recht op WW?, enzovoorts. De juristen en advocaten hebben ruim 20 jaar ervaring met ontslagzaken en kunnen u helpen kostbare missers te voorkomen. Bel daarom 0900 – 123 73 24 of mail voor advies.