Afspiegelingsbeginsel - hoe werkt dat bij ontslag?

Indien de werkgever om bedrijfseconomische redenen aan het UWV toestemming vraagt om het dienstverband met één of meer van zijn werknemers op te zeggen, dient het afspiegelingsbeginsel in acht te worden genomen.

Wat houdt het afspiegelingsbeginsel in?

Het afspiegelingsbeginsel wordt toegepast per categorie uitwisselbare functies van de bedrijfsvestiging op basis van de leeftijdsopbouw binnen de betreffende categorie uitwisselbare functies. Het personeel van de categorie uitwisselbare functies wordt ingedeeld in vijf leeftijdsgroepen, te weten van 15 tot 25 jaar, van 25 tot 35 jaar, van 35 tot 45 jaar, van 45 tot 55 jaar en van 55 jaar tot de AOW-gerechtigde leeftijd. De verdeling van de ontslagen over de leeftijdsgroepen dient op een zodanige wijze plaats te vinden dat de leeftijdsopbouw binnen de categorie uitwisselbare functies vóór en ná de inkrimping verhoudingsgewijs zoveel mogelijk gelijk blijft. Vervolgens wordt binnen elke leeftijdsgroep de werknemer met het kortste dienstverband als eerste voor ontslag voorgedragen.

Wanneer is het afspiegelingsbeginsel niet van toepassing?

• ingeval van beëindiging van de activiteiten van het bedrijf/bedrijfsvestiging;
• als er sprake is van een unieke functie die komt te vervallen (dat is een functie die slechts door één werknemer wordt ingevuld);
• ingeval een categorie uitwisselbare functies in zijn geheel komt te vervallen.

Wanneer kan van het afspiegelingsbeginsel worden afgeweken?

Van het afspiegelingsbeginsel kan in een aantal gevallen (bij zwaarwegende redenen) worden afgeweken, te weten:

• op grond van de hardheidsclausule. Alleen uitzendwerkgevers en andere werkgevers die werknemers onder toezicht en leiding van een derde te werk hebben gesteld, kunnen hier een beroep op doen;
• bij een onmisbare werknemer;
• indien een voor ontslag voor te dragen werknemer een zwakke arbeidsmarktpositie heeft en dit niet het geval is met de werknemer die alsdan voor ontslag in aanmerking komt.

Uitwisselbare functies, bedrijfsvestiging en peildatum

Het afspiegelingsbeginsel wordt toegepast per categorie uitwisselbare functies van de bedrijfsvestiging.

Uitwisselbare functies zijn functies die naar functie-inhoud, vereiste kennis en vaardigheden en vereiste competenties vergelijkbaar en naar niveau en beloning gelijkwaardig zijn. De factoren voor de vaststelling van de uitwisselbaarheid van functies, moeten in onderlinge samenhang worden beoordeeld. Let op: het gaat om uitwisselbaarheid van functies, niet om uitwisselbaarheid van werknemers.

Onder bedrijfsvestiging moet worden verstaan: 'elk in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch verband'. Uit deze omschrijving volgen twee elementen die van belang zijn, namelijk de wijze waarop de eenheid zich naar buiten toe (maatschappelijk) presenteert en daarmee voor derden als zelfstandige eenheid zichtbaar is èn de wijze waarop de eenheid intern is georganiseerd, of er al dan niet interne zelfstandigheid qua bedrijfsvoering bestaat.

Om het afspiegelingsbeginsel te kunnen toepassen, is het hanteren van een objectiveerbare peildatum noodzakelijk. Op de peildatum wordt als het ware een foto gemaakt van het personeelsbestand van de bedrijfsvestiging. Het personeelsbestand op de peildatum vormt de basis voor de berekening van de krimp en de vaststelling van de ontslagvolgorde. De peildatum de datum waarop de ontslagaanvragen worden ingediend, tenzij een eerdere objectiveerbare datum is aan te wijzen die in redelijkheid door de werkgever als peildatum mag worden gehanteerd.

Ontslagvolgorde

 Eerst komen AOW-gerechtigden in aanmerking voor ontslag. Binnen de groep van AOW-gerechtigde werknemers komen de werknemers met het kortste dienstverband het eerst voor ontslag in aanmerking. Daarna dienen de werkzaamheden van uitzendkrachten, gedetacheerden en ingeleende werknemers van een andere bedrijfsvestiging van werkgever te worden beëindigd, uiteraard voor zover zij werkzaam zijn in een categorie uitwisselbare functies waar de ontslagen vallen. Voor zover hiermee de totale noodzakelijke krimp binnen de categorie uitwisselbare functies niet wordt bereikt, dient een werkgever eerst de tijdelijke dienstverbanden te beëindigen. Het gaat dan om de tijdelijke dienstverbanden die binnen 26 weken na de datum van indiening van de ontslagaanvraag van rechtswege eindigen. De werkgever dient in de ontslagaanvraag aan te geven dat deze niet worden verlengd. Pas daarna komen werknemers met een vast dienstverband voor ontslag in aanmerking.

Direct Aktie:

Bel: 0900-123 73 24 of mail ons indien u een vraag heeft over het afspiegelingsbeginsel of over uw recht op een transitievergoeding